Jesteś tutaj

Rodzina Graf Strachwitz 1832 ? 1945

Herb Strachwitzów

Jest to stary ród Śląski, który według przekazów pochodził z Strachowic koło Wrocławia. Dziś w miejscu majątku ich przodków znajduje się port lotniczy im. Kopernika we Wrocławiu-Strachowice. Od tej miejscowości mieli przyjąć nazwisko Strachwitz. Z kart historii wiemy, że w bitwie z Tatarami pod Legnicą w 1241 r. z jednej rodziny, z majątku Strachowice koło Wrocławia (Wrotizli), poległo aż czternastu rycerzy. Potomkowie, jedynego mężczyzny z tego rodu, który przeżył, od 1285 r. posługiwali się nazwiskiem von Strachwitz. Byli uważani za szlachtę księstwa oleśnickiego. W XV w. ród podzielił się na dwie linie: Sucha Wielka (Gross Zauche) koło Trzebnicy (Trebnitz) i Udanina (Gabersdorf) koło Środy Śląskiej (Neumarkt). Inna linia żyła jeszcze na Morawach, gdzie posługiwała się nazwiskiem ?Strachovsky ze Strachowic?. Wersja tego nazwiska jest pochodzenia moraskiego ? ?strachu nic?. Nazwisko, być może, zostało nadane przez jakiegoś władcę giermkowi wraz ze szlacheckim tytułem i herbem, w którym znajdują się dwie głowy dzików. Giermek według przekazów uratował swojego pana przed napaścią dwóch dużych odyńców. Król Fryderyk Wielki po zdobyciu Nysy w roku 1741, w czasie pierwszej wojny śląskiej, wyniósł ród do stanu hrabiów, za dostarczanie prowiantu dla armii pruskiej. Ród Strachwitzów był mocno rozgałęziony na Dolnym i Górnym Śląsku. Na dzisiejszym Śląsku Opolskim posiadali majątki między innymi koło Olesna, Kluczborka i w powiecie strzeleckim. Wielu przedstawicieli rodu Strachwitzów było wysoko postawionymi urzędnikami, kapłanami lub zajmowało wysokie stanowiska w armii. Johann Moritz von Strachwitz (1721 ? 1781) był wikariuszem generalnym pruskiej diecezji wrocławskiej, Johann Ernst von Strachwitz (1722 ? 1808) był kanonikiem archidiakonu wrocławskiego, Ernst Joachim von Strachwitz (1682 ? 1753) był proboszczem w Strzelcach, Franz Georg von Strachwitz (1728 ? 1760) również był proboszczem Strzelcach. Najsłynniejszy z rodu Strachwitzów to Hyacinth von Strachwitz urodzony 30 lipca 1893 r. w Kamieniu Śląskim (Gross Stein), syn Hyacintha. Początkowo kształcił się w gimnazjum w Kłodzku (Glatz). Był wychowankiem korpusu kadetów. Póżniej wstąpił do elitarnego poczdamskiego pułku Garde du Corpse, z którego w stopniu podporucznika wyruszył na front I wojny światowej. Podczas patrolu w 1914 r., wraz ze swoimi kawalerzystami, zapędził się tak daleko, że zobaczył panoramę Paryża, stolicy Francji. Był to słynny niemiecki patrol, który dokonał jedynego tak dalekiego wypadu na ziemi francuskiej. Wyczyn Strachwitza nie wpłynął na działanie wojenne, ale choć bohaterowie patrolu zostali wzięci do niewoli, miał silne znaczenie propagandowe. Hyacinth von Strachwitz trafił pod sąd polowy i został skazany na karę śmierci, którą zamieniono mu jednak na więzienie. Ciężko chory powrócił, po zakończeniu działań wojennych, do Kamienia Śląskiego (Gross Stein). Podczas walk powstańczych na Śląsku w 1921 r. stanął na czele jednego Freikorpsa i walczył pod Górą św. Anny. Jego oddział był posądzany o dopuszczenie się nieuzasadnionych okrucieństw wojennych, dlatego powstańcy spalili pałace w Izbicku (Stubendorf), Szymiszowie (Schimischow) oraz zakłady wapiennicze w Kamieniu Śląskim (Gross Stein) i Szymiszowie (Schimischow). Po zakończeniu działań zarządzał majątkiem na Kamieniu Śląskim aż do wybuchu II wojny światowej. W 1939 r. wstąpił do dywizji pancernej biorąc udział w kampanii przeciwko Polsce, Francji i Związkowi Radzieckiemu. Sławę zdobył jako ?czołgowy jeździec? pod Stalingradem. 22 sierpnia 1942 r., po szaleńczym rajdzie przed zachodem słońca na czele I batalionu 2 pułku pancernego 16 dywizji pancernej 6 armii gen. von Paulusa, był pierwszym oficerem, który dotarł do brzegu Wołgi w okolicy Rynoka na północy Stalingradu. Do 1945 r. walczył na froncie wschodnim, odnosząc ciężkie rany. Po wojnie osiadł w Niemczech na Bawarii.
?Panzergraf?, bo tak go nazywano był odznaczony między innymi Krzyżem Żelaznym z Liśćmi Dębu, Mieczami i Brylantami. Zmarł w roku 1968 w Grafem ? Aschau w Bawarii. Jako generał brygady został pochowany z honorami wojskowymi.
W listopadzie 2002 r. w Kamieniu Śląskich został pochowany ostatni właściciel zamku i dóbr kamieńskich Hyacinth Graf Strachwitz (1920 ? 2002), był synem ?Panzergrafa?. Na nim skończyła się pewna część historii Kamienia Śląskiego. Został tłumnie pożegnany przez rodzinę i mieszkańców, a jego ciało zostało złożone, jak sam chciał w krypcie rodzinnej. W nagłówkach gazet pisano że ?Graf wrócił do domu?. Dziś Strachwitzowie żyją w Niemczech i w innych częściach świata. Do 1945r. byli właścicielami wielu majątków na Śląsku. Po wejściu wojsk sowieckich na Śląsk przedstawiciele tego rodu uciekli na zachód pozostawiając swoje majątki. Posiadłości po nich, jak i innych rodów zostały przekazane państwu. Niektórzy dziś przyjeżdżają w odwiedziny na Śląsk. Między innymi córka ostatniego właściciela Izbicka Margrit Gräfin Strachwitz. To właśnie dzięki niej możemy poznać wiele szczegółów z historii rodziny. Poniżej wymienieni są przedstawiciele rodu von Strachwitz z lat 1808 ? 1945, którzy władali w Kamieniu Śląskim, Izbicku i Szymiszowie.

Hyacinth Aloys Graf Strachwitz
Dobra szymiszowskie składające się z Szymiszowa (Schimischow), Suchej (Suchau), Rozmierzy (Gross Rosmierz), Rozmierki (Klein Rosmierz), Grodziska (Grodiska), Kadłuba (Kadlub), Osieka (Oschiek), Boryczy (Boritsch) i Krośnicy (Kroschnitz) zostały zakupione za 132 tyś. talarów w roku 1831 lub 1832 przez Hyacintha Aloysa von Strachwitz, właścicielem był do 1845 r. Posiadał też majątki - Izbicko (Stubendorf) i Ligota Czamborowa (Ellgut Tschammer) kupione w 1811 r. za 23 tyś. talarów. Od roku 1808 posiadał również dobra w Kamieniu Śląskim (Gross Stein) odziedziczone testamentem hrabiny Sophi von Larisch. Stosownie do postanowienia siostry Sophi von Larisch, brat Ernst von Strachwitz przekazał hrabiemu Hyacinthowi Aloysowi von Strachwitz w roku 1805 Suchodaniec (Suchodanietz), później odziedziczył także posiadłości Wodzisławskie (Loslau) i majątek w Jarnołtówku (Arnoldsdorf), wiano trzeciej żony hrabiny Oppersdorf. Wszystkie dobra miały powierzchnię ponad 65 tyś. morgów tj. 16 tyś. ha.
Hyacinth Aloys von Strachwitz urodził się 17 września 1781 r. w Kalinowie (Kalinow). Był synem Ernesta von Strachwitz i Franciski von Neuhaus. Hrabia był trzykrotnie żonaty. Pierwsza żona Sophia von Welczek z Łabęd (Laband) ur. 17 stycznia 1788 r. zm. 27 lipca 1839 r. w Lądku Zdroju (Landeck). Ślub ich odbył się 19 lipca 1803 r. w Kamieniu Śląskim (Gross Stein). Po ślubie zamieszkali w Suchodańcu (Suchodanietz), gdzie 15 lutego 1805 r. urodziło się ich pierwsze dziecko - Hyacinth Ernst, póżniejszy dziedzic majątków na Ziemi Strzeleckiej. Małżeństwo nie trwało długo, po pewnym czasie doszło do rozwodu. Hrabia przeniósł się do Krakowa i na podstawie kodeksu napoleońskiego obowiązującego od 1804 r., ożenił się po raz drugi z Leopoldiną von Schimonsky w dniu 9 listopada 1823 r. Hrabina urodziła się 29 kwietnia 1802 r. w Ściborowicach (Stiebendorf), zmarła 2 marca 1833 r. w Izbicku.
Małżonkowie mieli syna oraz dwie córki. Po śmierci drugiej żony stanął na ślubnym kobiercu po raz trzeci z Eleonorą von Oppersdorf urodzoną 3 kwietnia 1814 r. Eleonora zmarła 10 września 1866 r. w Monachium. Miał z nią córkę Franciscę. W latach 1811 ? 1820 hrabia Hyacinth Aloys von Strachwitz był starszym deputowanym w powiecie strzeleckim. W roku 1843, na dwa lata przed śmiercią, majątki: Stare Izbicko (Alt Stubendorf), Utratę (Zauche), Ligotę Czamborową (Ellgut Tschammer), Lubowski (?), Henryków (Heinrichsdorf) koło Otmic (Ottmütz) i Haleńsko (Col. Halensko) sprzedał swojemu synowi z pierwszego małżeństwa Hyacinthowi Ernstowi von Strachwitz. W testamencie zapisał kościołowi w Izbicku (Stubendorf) 200 talarów na utrzymanie zegara na wieży kościelnej oraz klauzulę, że majątki będzie mógł kupić syn albo inny męski potomek. Przed śmiercią wielkie posiadłości w Wodzisławiu (Loslau) przekazał swojej córce Francisce, która szybko je roztrwoniła. Hyacinth Aloys von Strachwitz zmarł w swoim majątku w Jarnołtówku (Arnoldsdorf) w dniu 3 maja 1845 r., w wieku 63 lat. Jego szczątki zostały sprowadzone zimą następnego roku do Izbicka (Stubendorf). Po jego śmierci resztę posiadłości nabył syn Hyacinth Ernst. Hrabia mimo rozterek miłosnych i małżeńskich dbał o powiększenie swych posiadłości, o kościoły i szkoły znajdujące się na ich terenie. Dobrami szymiszowskimi zarządzał w latach 183 ? 1845.

Hyacinth Ernst Graf Strachwitz
Po śmierci Hyacintha Aloysa von Strachwitz w roku 1845 pozostałe posiadłości kupił jego syn Hyacinth Ernst von Strachwitz urodzony 15 lutego 1805 r. w Suchodańcu (Suchodanietz). Żonaty od 26 pażdziernika 1830 r. z Marią Schimony ? Schimonsky, urodzoną 6 czerwca 1806 r. w Wysokiej (Wysoka). Ich ślub odbył się w Krowiarkach (Polnisch Krawarn) koło Raciborza (Ratibor). W roku 1838 sprzedał Chorulę (Chorulla) i do 1843 r. mieszkał w Kamieniu Śląskim (Gross Stein). W latach 1843 ?1865 roku zamieszkiwał z rodziną w Izbicku (Stubendorf) i stąd zarządzał rozległymi, na ziemi strzeleckiej, posiadłościami Hrabia miał dwoje dzieci: Hyacintha Carla ur. 14 maja 1835 r., późniejszego dziedzica, i Angelikę ur. 31 grudnia 1843 r, która od 21 października 1862 r. była żona z Titusa von Szczytnicki. Angelika zmarła 26 maja 1870 r. w Głuchołazach (Ziegenhals), pochowana została w kościele w Kamieniu Śląskim. Hrabia Hyacinth Ernst von Strachwitz przekazał już wcześniej majątek Suchodaniec (Suchodanietz) swojemu synowi Hyacinthowi Carlowi. W roku 1854 hrabia Hyacinth Ernst przekazał dla kościoła w Szymiszowie (Schimischow) 135 arów ziemi z przeznaczeniem na powiększenie cmentarza. W 1864 r. majątek szymiszowski sprzedał swojemu synowi Hyzcinthowi Carlowi von Strachwitz, który już roku 1863 część z nich /ok. 7.5 tyś mórg/ sprzedał Edwardowi Tillgner który był ich właścicielem aż do 1893 r. z powodu dużego zadłużenia dóbr na Szymiszowie. Prawdopodobnie pałac w Szymiszowie oraz reszta majątku dóbr szymiszowskich składających się z miejscowości ? Rozmierka, Grodzisko, Kadłub, Osiek, Borycz i Krośnica, pozostały w rękach rodziny von Strachwitz. Maria żona Ernsta von Strachwitz, która zmarła 29 marca 1865 r. w Izbicku (Stubendorf) pochowana została w kościele w Kamieniu Śląskim.
Całe dobra zostały 3 maja 1865 r. nabyte przez syna Hyacintha Carla von Strachwitz. Hrabia Hyacinth Ernst Graf Strachwitz zmarł 26 sierpnia 1869 r. w Izbicku (Stubendorf) w wieku 64 lat i został pochowany obok swojej żony w kościele w Kamieniu Śląskim. Hrabia Hyacinth Ernst von Strachwitz ? Sustky z Gross Zauche i Camminetz dobrami szymiszowskimi zarządzał w latach 1845 ? 1864. Tak, jak jego ojciec dbał o posiadłości i cały czas pracował nad ich dobrą kondycją finansową i materialną. Posiadłości: Kamień Śląski (Gross Stein) z Kamionkiem (Klein Stein), Grabowem (Grabow), Poznowicami (Poznowitz), Siedlce (Schedlitz), Trach ? Danietz (Trach ? Daniec) z częścią Suchodańca (Suchodanietz) i folwarkiem Larischka (Larysza) miały wartość 142,280 tyś. Talarów, majątek Szymiszów (Schimischow) z posiadłościami miał wartość 181, 200 tyś. talarów, majątek Sprzęcice (Sprentschutz) 8, 950 tyś. Talarów wraz z majątkiem Otmice (Ottmutz) i folwarkiem Lowetzko, które też do niego należały.

Hyacinth Carl Graf Strachwitz (1835 ? 1871)
Po śmierci swojej matki Marii, ojciec Ernst Graf Strachwitz 3 maja 1865 r. sprzedał całe dobra swojemu synowi Hyacinthowi Carlowi von Strachwitz, który urodził się 14 maja 1835 r. w Izbicku (Stubendorf). Żonaty był z Luisą hrabiną Strachwitz, córką Heinricha von Strachwitz i Cecilie von Wengersky, urodzoną 13 lutego 1840 r. w Próślicach (Proschlitz) powiat Kluczbork (Kreuzburg). Na ślubnym kobiercu stanęli 18 sierpnia 1858 r. we Wrocławiu (Breslau). Małżeństwo Hyacintha Carla i Luisy von Strachwitz miało aż sześcioro dzieci:
? Cecelie Gräfin Strachwitz ur. 3 marca 1861 r. w Kamieniu Śląskim (Gross Stein), a zm. 21 stycznia 1917 r. w Wrocławiu (Breslau). Zamężna była z Oscarem von Hentschel-Gilgenheimb. Ich ślub odbył się 26 września 1882 r. w Izbicku (Stubendorf).).
? Maria Gräfin Strachwitz ur. 20 czerwca 1862 r. w Kamieniu Śląskim (Gross Stein), a zm. 13 listopada 1944 r. w Cieplicach Zdrój (Warmbrunn);. Zamężna z Vincentem von Brixen. Ślub odbył się 26 września 1882 r. w Izbicku (Stubendorf).
? Bronislawa Gräfin Strachwitz ur. 20 sierpnia 1863 r. w Kamieniu Śląskim (Gross Stein). Zamężna z Bernhardem von Matuschka. Ich ślub odbył się 20 maja 1884 r. w Izbicku (Stubendorf). Zmarła 2 czerwca 1922 r. w Arnsdorf (? który) na Śląsku.
? Hyacinth Graf Strachwitz ur. 21 listopada 1864 r. w Kamieniu Śląskim (Gross Stein). Był żonaty z Aloysią von Matuschka, urodzoną 22 sierpnia 1872 r. Ślub odbył się 22 września 1891 r. w Biechowie (Bechau). Zarządzał posiadłościami Kamienia Śląskiego (Gross Stein). Zmarł 28 kwietnia 1942 r., a jego żona dwa lata wcześniej 26 stycznia. Oboje są pochowani obok kościoła w Kamieniu Śląskim.
? Hans Heinrich Graf Strachwitz ur. 21 marca 1866 r. w Izbicku (Stubendorf). Żonaty z Erną von Francken-Sierstorph ur.12 lipca 1876 r. w Puszynie (Puschine). Ślub odbył się 16 maja 1893 r. w Puszynie (Puschine). Zarządzał majątkiem Izbickim wraz przyległymi posiadłościami. Zmarł niespodziewanie, w wyniku przeziębienia, w dniu 29 stycznia 1929 r. w Izbicku (Stubendorf) i tam został pochowany w krypcie kościoła. Erna jego żona z dziećmi przejęła majątek i zarządzała nim do stycznia 1945 r. Zmarła 16 marca 1957 r. w Corvej/Weser w Niemczech Zachodnich.
? Alfred Graf Strachwitz ur. 17 grudnia 1868 roku w Izbicku (Stubendorf). Był żonaty z Ruth von Schmettow. Ślub odbył się 11 sierpnia 1897 r. we Wrocławiu (Breslau). Zarządzał majątkiem Szymiszów wraz posiadłościami w latach 1895 ? 1925, zmarł w roku 1936.

Ich ojciec zmarł w wigilię Bożego Narodzenia roku 1871 w wieku 36 lat na zawał serca, a rodowe przekazy mówią, że zmarł na wylew krwi. Pochowano go w podziemiach kościoła w Izbicku. Był to człowiek wielkiego serca, zawsze pomagał mieszkańcom, a ci bardzo go za to szanowali. W dniu śmierci Carla Grafa Strachwitz rodzina hrabiowska przygotowała poczęstunek dla mieszkańców w pałacu w Izbicku. W holu była ustrojona duża choinka, sięgająca powyżej pierwszego piętra pałacu, przygotowano drobne upominki i posiłek. Każdy pracownik majątku z Izbicka dostał jednego zająca i karpia oraz podarek w formie rękawiczek, czapek, szalików i talerza pierników. Hrabia Carl Graf Strachwitz, na kilka dni przed śmiercią bardzo się napracował, choć miał wielu pomocników. Chciał żeby wszystko było dobrze przygotowane, osobiście polował na zające, przywoził ryby ze swoich stawów. Powierzchnia dóbr szymiszowskich, około roku 1867, wynosiła 1536 ha. Wdowa Luisa Gräfin Strachwitz zarządzała majątkami do czasu aż dzieci uzyskały pełnoletniość, potem stopniowo przekazywała ogromny majątek swoim synom. Hyacinth otrzymał Kamień Śląski (Gross Stein), Hans Heinrich pozostał na Izbicku (Stubendorf), a Alfred nabył Szymiszów od swojej matki Luisy Gräfin Strachwitz w 1895 roku.

Alfred Graf Strachwitz (1868 ? 1936)
Alfred hrabia von Strachwitz urodził się 17 grudnia 1868 r. w Izbicku (Stubendorf). Był synem Luisy i Carla von Strachwitz. Młody hrabia kształcił się między innymi u jezuitów w Feldkirch w Styrii, w dzisiejszej Słowenii.
W roku 1895 kupił od swojej matki, za 300 tyś. talarów, dobra szymiszowskie składające się z majątków rycerskich: Szymiszowa (Schimischow), Kadłuba (Kadłub), Suchej (Suchau), Rozmierzy (Rosmiers), Rozmierki (Rosmierka), Grodziska (Grodisko), Osieka (Oschiek), Boryczy (Boritsch) i Krośnicy (Kroschnitz) oraz folwarków Tenczinów, Kosice i Szymonia. Majątek składał się w 2/3 z lasów i w 1/3 z ziemi uprawnej, kilku mało wydajnych stawów rybnych, jednego tartaku oraz małej cegielni w lesie pod Rozmierką, z której był skromny dochód. Powierzchnia majątku wynosiła wtedy ok. 4.5 tyś ha. Na początku XX w. posiadłość Szymiszów, Rozmierka i Kadłub wraz innymi wioskami miała 5810 ha, a zysk roczny wynosił 22,979 tyś. marek. Same dobra Szymiszowa wraz z folwarkami Szymonia (Schimonia), Kosice (Koschütz), Tenczinów (Tentschinau) oraz wioski Rozmierz (Rosmiers) i Sucha (Suchau) miały powierzchnię 1491 ha, w tym 785 ha pól ornych, 11 ha łąk, 669 ha lasów, 12 ha nieużytków i 14 ha placów i podwórzy. Majątek posiadał też palarnię z gorzelnią oraz cegielnię. W majątku hodowano holenderskie bydło. Do hrabiego Alfreda nie należały wapienniki w Szymiszowie, które były spółka akcyjną. Akcje zakładów wapienniczych były notowane na giełdzie i dość dobrze stały cenowo.
Dobrami w Szymiszowie Alfred Graf Strachwitz zarządzał w latach 1895 ? 1925. Był żonaty z hrabiną Ruth von Schmettow urodzoną 20 września 1879 r. w Dębcu (Dammitsch) koło Wołowa (Wohlau), która zmarła 16 września 1966 r. w Monachium w wieku 89 lat. Na ślubnym kobiercu stanęli 11 sierpnia 1897 we Wrocławiu (Breslau). Małżonkowie zamieszkali w pałacu w Szymiszowie (Schimischow), który w tym czasie nie był okazałą rezydencją. Tylna część pałacu była zaniedbana i służyła za magazyn, na dole tego pomieszczenia była obora dla bydła. W 1904 r. wybudowano niedaleko pałacu wielką stajnię dla koni oraz dużą powozownię i mieszkania dla służby. W 1912 r. przebudowano pałac który stał się okazalszą rezydencją. W czasie przebudowy natrafiono na stare mury pałacu wybudowane z kamienia o grubości 150cm, co może świadczyć o bardzo starej historii pałacu, który mógł być kiedyś zamkiem. Na pierwszym piętrze, w dwóch skrzydłach, powstało mieszkanie dla rodziny, w zachodnim skrzydle był pokój mieszkalny, salon muzyczny i pokój przejściowy do jadalni, a na dole znajdował się pokój bilardowy. Został przebudowany wjazd na dziedziniec pałacowy, ponieważ był za mały na powozy, a drogę wjazdową wybrukowano kamieniem. Niestety kiedy powóz wjeżdżał na dziedziniec był tak głośny huk, że bardzo przeszkadzało to mieszkańcom pałacu. W latach 50 ? tych XX wieku bramy wjazdowe na dziedziniec zostały zamurowane. Pomieszczenia wyposażone były w meble francuskie i dywany. W holu wisiały poroża jeleni i sarn. Właściciele posiadali zastawy srebrne i inne bogate wyposażenie, niezbędne w codziennym życiu. Porównując z innymi pałacami na Śląsku, to jak na ówczesne czasy pałac w Szymiszowie wyposażony był raczej bardzo skromnie. W maju 1921 r. pałac został splądrowany i spalony przez powstańców śląskich z Górnego Śląska. Po ustaniu walk powstańczych nastąpiła częściowa odbudowa południowego skrzydła, gdzie zamieszkano. Później dokończono odbudowę. Od 1944 roku do stycznia 1945 roku na terenie połowy pałacu znajdowała się filia szpitala strzeleckiego dla rannych i chorych żołnierzy niemieckich. Z wraz z przesunięciem frontu wschodniego ze szpitala w połowie stycznia 1945 roku pacjentów ewakuowano na zachód.

Pałac ustawiony jest frontem ku zachodowi, wybudowany z kamienia i cegły. Ostatnia modernizacja pałacu miała miejsce w latach 90 tych ubiegłego wieku. Dziś mieści się w nim Dom Pomocy Społecznej dla osób starszych i schorowanych. Obiekt jest piętrowy. Drugie piętro znajduje się pod nowym dachem mansardowym z lukarnami, przykrytym dachówką ceramiczną. Został zbudowany na rzucie nierównego kwadratu w wewnętrznym dziedzińcem na którym rośnie buk. Ma układ jednotraktowy, z krużgankami od strony dziedzińca. Sklepienia piwniczne mają sklepienia kolebkowe z lunetami i kolebkowo-krzyżowe. Główne wejście znajduje się od zachodu i jest to obszerna sień trójdzielna, ze sklepieniem kolebkowo-krzyżowym, wsparta na czterech filarach. Nad wejściem głównym znajduje się taras wsparty na czterech filarach, który niegdyś był ozdobionym kartuszem herbowym. W holu głównym znajduje się duży kominek i meble wypoczynkowe z stołem. Obok holu jest klatka schodowa z dwoma przejściami, ze sklepieniami kolebkowymi. Na pierwszym piętrze, w zachodnim skrzydle, jest krużganek ze sklepieniem kolebkowym. Sufit w salonie ozdobiony jest piękną fasetą ze stiukową płycizną. W latach 1909 ? 1911 przebudowano kościół parafialny, na który właściciele Szymiszowa oddali znaczną część funduszy i ufundowali wyposażenie świątyni. Właściciele Szymiszowa Alfred hrabia Strachwitz i jego żona Ruth von Schmettow mieli aż ośmioro dzieci:
? Alfred Graf Strachwitz urodził się 8 sierpnia 1898 r. w Szymiszowie (Schimischow), zmarł 1 października 1979 r. w Bruchsal w NRF. Był żonaty z Gabrielą zd. Schalscha von Ehrenfeld z Wronowa (Frohnau). Od roku 1925 do połowy stycznia 1945 roku był właścicielem majątku Rozmierka-Kadłub.
? Bernhard Graf Strachwitz urodził się 19 sierpnia 1899 r. w Szymiszowie (Schimischow), poległ w czasie I wojny światowej 28 sierpnia 1918 r. pod Soissons w Francji.
? Ruth Gräfin Strachwitz urodziła się 24 sierpnia 1900 r. w Szymiszowie (Schimischow), zmarła 10 stycznia 1990 r. w Starnberg ? Percha w Niemczech. Była zamężna z Alexandrem Schalscha von Ehrenfeld z Wronowa (Frohnau). Ich ślub odbył się 22 lipca 1920 r. w Szymiszowie (Schimischow)
? Ernst Joachim Graf Strachwitz urodził się 10 marca 1902 r. w Szymiszowie (Schimischow), zmarł 28 października 1953 r. w Murnau w NRF. Był żonaty z Margarethe zd. Fiebig.
? Nikolaus Graf Strachwitz urodził się 23 lutego 1905 r. w Szymiszowie, poległ 21 stycznia 1945 r. pod Dłutowem na terenie dzisiejszej Polski. Był żonaty z Marią hrabiną Grote, nazywaną Maja ur. 23 sierpnia 1911 r. w Berlinie. Ślub ich odbył się 28 kwietnia 1936 roku.
? Angela Gräfin Strachwitz urodziła się 22 lipca 1907 roku w Szymiszowie (Schimischow), zmarła 6 października 1977 r. w Monachium na Bawarii. Zamężna z Georgiem von Mallinckrodt. Ślub ich odbył się 30 stycznia 1940 roku.
? Leonie Gräfin Strachwitz urodziła się 22 maja 1911 r. w Szymiszowie (Schimischow), zmarła 26 marca 1982 r. w Monachium na Bawarii. Była żoną Alexandra von Bergwelt Baildon. Ich ślub odbył się 21 sierpnia 1934 r. w Szymiszowie (Schimischow)
? Agatha Gräfin Strachwitz urodziła się 5 września 1915 r. w Szymiszowie (Schimischow), zmarła w wieku 21 lat w pięć dni po nieudanej operacji na ślepą kiszkę 10 maja 1936 r. w Strzelcach Wielkich (Gross Strehlitz). Podczas ceremonii pogrzebowej w kościele jej trumna została zasypana przez dziesiątki kwiatów złożonych przez rodzinę i parafian. Pochowana w kościele w krypcie grobowej z lewej strony kościoła.

Alfred Graf Strachwitz von Gross ? Zauche und Camminetz parę lat przed śmiercią zachorował i poruszał się na wózku inwalidzkim. Po śmierci swojej córki załamał się i podupadł na zdrowiu. Zmarł niedługo po niej 23 maja 1936 r. w wieku 68 lat. W czasie ceremonii pogrzebowej kościół został wypełniony przez tłumy wiernych, którzy wręcz przykryli trumnę zmarłego kwiatami. Został pochowany obok swojej córki w kościele, w krypcie grobowej. Obie trumny spuszczono przez właz znajdujący się w posadzce kościoła.

Alfred Graf Strachwitz (1898 ? 1979)
Alfred Graf Strachwitz był właścicielem dóbr Rozmierka ? Kadłub, w skład których wchodziło także Grodzisko - od 1925 r. do połowy stycznia 1945 r. Alfred Graf Strachwitz urodził się 8 sierpnia 1898 r. w Szymiszowie (Schimischow). Był synem Alfreda Grafa Strachwitz (1868 ? 1936) i Ruth Gräfin Schmettow (1879 ? 1966). Siedziba dóbr Rozmierka ? Kadłub w pierwotnych planach miała powstać w Rozmierce za folwarkiem pańskim w pobliżu lasu na wniesieniu nazywanym ?Ameryka?, które następnie nazywano ?wzgórzem zamkowym?. Jednak ze względu na fakt, że Alfred Graf Strachwitz był zapalonym myśliwym, zdecydował się wybudować swoją siedzibę w Kadłubie, gdzie miał bliżej do lasów, w których mógł polować z rodziną i znajomymi. Siedziba nazywana czasem zamkiem została wybudowana przy rzeczce pośród drzew. Architektem i głównym budowniczym był Lauterbach z Wrocławia (Breslau), który po II wojnie światowej zamieszkał w Allgäu.
W jego posiadłości pracowało wielu miejscowych mieszkańców. Na przykład Lorenz Brzezina (1896 ? 1973) do 1945 roku był strażnikiem leśnym i zajmował się ochroną pól przed zwierzyną leśną oraz dobrami leśnymi. Przygotowywał także polowania i razem z grafem polował w lasach i polach swojej posiadłości. Alfred Graf Strachwitz po jednym z takich polowań na kuropatwy stracił jedno oko trafione śrutem z dubeltówki. Nadleśniczym lasów hrabiowskich w Kadłubie (Kadlub) w latach dwudziestych XX wieku był Konstantin Orlik. Następnie nadleśniczym do 1945 r. był Robert Drobik. Natomiast z Kadłuba właściciel karczmy Peter Mrohs, który był także rzeźnikiem, często u właścicieli robił świniobicie. Podczas świniobicia Peter Mrohs przynosił do salonu pełny półmisek gotowanego i świetnie przyrządzone mięsa, które domownicy zakrapiali dobrą wódką. Peter Mrohs był wtedy ubrany w czysty fartuch i gdy przynosił gotowane mięso, jeden róg fartucha był zapięty do góry, co znaczyło, że w tej chwili nie pracuje i może potowarzyszyć biesiadnikom.
W 1934 roku mieszkańcy i władze kościelne wybudowali w Kadłubie (Kadlub) kościół. Alfred Graf Strachwitz był jednym z fundatorów kościoła. Ofiarował 5 morgów gruntu i drewno na budowę świątyni o łącznej wartości 12 tys. marek. Nowy kościół został konsekrowany przez kardynała Adolfa Bertrama (1859 ? 1945), kardynał po uroczystości został zaproszony przez Strachwitzów do zamku na poczęstunek. Właściciele z tego powodu mieli problemy i nieprzyjemności ze strony władz hitlerowskich.
W Rozmierce (Rosmierka, Gross Massdorf) Alfred Graf Strachwitz miał majątek, w którym hodował bydło, oraz gorzelnię. W majątku mieszkali robotnicy, którzy pracowali na jego posiadłości, pracowało tam także wielu mieszkańców wsi.

W Grodzisku znajdował się też folwark, który istniał do 1945 r. Na początku XX wieku folwark w Grodzisku miał powierzchnię 248 ha, w tym 134 ha pola uprawnego, 37 ha łąk, 11 ha pastwisk, 45 ha drzewostanu/lasów, 17 ha wód i 4 ha dziedzińca na folwarku. W 1930 r. folwark w Grodzisku (Grodisko) miał już tylko 173,3 ha powierzchni oraz stawy, w których prowadzono gospodarkę rybną. Pola i łąki należały do Alfreda Grafa Strachwitz. Folwark w Grodzisku nie miał wielkiego znaczenia. Po 1945 r. wszystko zostało przejęte przez państwo polskie, a grunty rolne rozparcelowano między miejscowych rolników.
W swoich posiadłościach Alfred Graf Strachwitz miał także wiele hektarów lasu. Cały teren zalesiony był podzielony na klasy wiekowe. Piąta klasa ? drzewa powyżej 80 lat, były wycinane i sprzedawane. Co roku pod topór szło 100 morgów lasu i od razu miejsca wycięte były zalesiane. W lasach hrabiowskich rosło 60 % sosny, 30 % świerku i 10 % drzew liściastych jak brzozy, buki, dęby i inne. We własnym zakresie zbierano nasiona i je wysiewano. W ten sposób otrzymywano dobry jakościowo materiał na zalesienie. Bardzo dużo polnych dróg i alei w posiadłości zadrzewiono brzozą. Do 1939 r. zalesiono dodatkowo 1000 mórg niektórych łąk i nieurodzajnych pól. Cały las był podzielony na cztery rewiry oraz jeden rejon, których poszczególni zarządcy podlegali pod nadleśniczego całego rejonu.
W posiadłościach Kadłub ? Rozmierka były folwarki, w których hodowano zwierzęta, na polach uprawiano wiele roślin. W Kadłubie z powodzeniem hodowano konie rasy Oldenburger oraz świnie rasy niemieckiej. Zostało też założone stado owiec rasy Württembergischen, które dobrze znosiły tutejszy klimat, co zaowocowało dobrymi wynikami w hodowli. W Rozmierce na folwarku Pańskim i Szymonia hodowano bydło rasy nizinnej biało ? czarnej. W Rozmierce był także czynny browar i cegielnia należąca do Strachwitza. Na polach uprawiano przede wszystkim ziemniaki, kukurydzę, buraki pastewne oraz zboża.
Według stanu z 1937 r. kompleks majątku (tzw. państwo stanowe) Alfreda Grafa Strachwitz składał się z majątku w Kadłubie, Rozmierce (z folwarkiem Szymonia), Osieku, Boryczy, Grodzisku i Krośnicy, który miał łącznie 4110 hektarów.
Właściciele posiadłości uciekli przed frontem wojennym na teren Bawarii. Już w marcu 1945 r. na teren powiatu strzeleckiego przybyła administracja polska i przejęła majątek po byłych właścicielach. Pola uprawne podzielono między rolników, a w 1964 r. w siedzibie Grafa Strachwitz w Kadłubie powstał Ośrodek Opieki Społecznej dla dzieci umysłowo niepełnosprawnych. Lasy dóbr hrabiowskich także przejęło państwo polskie.
Alfred Graf Strachwitz zmarł 1 października 1979 r. w Bruchsal w NRF. Był żonaty z Gabrielą z d. Schalscha von Ehrenfeld z Wronowa (Frohnau). Mieli kilkanaścioro dzieci. Jeden z synów, także Alfred Graf Strachwitz (ur. 10 lipca 1921 r.), poległ 26 kwietnia 1942 roku pod Redzy (obecnie Rosja) w czasie II wojny światowej. Potomkowie Grafów Strachwitz z Kadłuba obecnie żyją w Niemczech i w Austrii.

Opracował: Piotr Smykała

Bibliografia:
Röll H.J., Generalleutnant der reserve Hyacinth Graf Strachwitz von Groß-Zauche und Camminetz, Würzburg 2011
Scholtyssek J., Chronik der Pfarrei Groß-Stein, Kronika Kamienia Śląskiego, przekład Rostropowicz J., Opole 1994
Smykała P., Rozmierz 1256 ? 2006, Opole 2006
Smykała P., Szymiszów. Wieś i kościół 1607 ? 2007, Opole 2007
Smykała P., Grodzisko 1429 ? 2009, Opole 2009
Smykała P., Krośnica i Borycz. Kościół i parafia, Opole 2012
Strachwitz L.M., Gross Strehlitz. Geschichte des Annaberglandes, Soest, Bonn 1968

Rok: 

2012 C Romuald Kubik