Rozmierecki Nepomuk?

Od pokoleń w Rozmierce w kapliczce jest figura św. Jana Nepomucena ? świętego w dawnych czasach bardzo popularnego na Śląsku i w Czechach. Dawniej do świętego Jana Nepomucena nasi przodkowie regularnie modlili się i prosili o łaski. W dzisiejszych czasach ten święty jest trochę zapomniany.

Z czasem figura znajdująca się w Rozmierce wyniszczała i była tak brudna, że po remoncie kapliczki została przeniesiona w inne miejsce.
Po kilkunastu latach członkowie Grupy Odnowy Wsi we współpracy z proboszczem Rozmierzy ks. Andrzejem Kowolikiem, w 2012 roku zdecydowali się na renowację figury. Jej odnowienia podjęła się konserwator zabytków Dorota Gryczewska z Sidziny. Wykonano także ozdobną kratę do niszy, w której znajduje się święty.
Dnia 20 maja 2012 r. odbyła się uroczystość poświęcenia i przeniesienia figury św. Jana Nepomucena. W trakcie nabożeństwa majowego figura została na nowo poświęcona, a zgromadzeni wierni modlili się i śpiewali do św. Jana Nepomucena. Potem czterech strażaków OSP w asyście członków zespołu ?Silesia? oraz licznych wiernych uroczyście przeniosło figurę w procesji na stare miejsce w kapliczce. Renowację figury sfinansowano z datków mieszkańców i funduszy z zewnątrz. Prace zostały dofinansowane przez Fundację "Aktywni w Regionie" - Grupa Górażdże.

Kim był ten święty, że zasługuje na uwagę?
Święty Jan Nepomucen żył na przełomie XIV i XV wieku w tym samym czasie co reformator czeskiego kościoła Jan Hus (1370 ? 1415). Niektórzy uważają, że św. Jan Nepomucen jest postacią fikcyjną wymyśloną przez Jezuitów, po to by społeczeństwo czeskie odwróciło się od kultu Jana Husa. Jednak Nepomuki stały historią i tradycją oraz kultem nie tylko rozpowszechnionym w Czechach, ale także w Polsce, Austrii, Słowenii, Chorwacji, Litwie oraz na Śląsku.

Święty Jan Nepomucen urodził się około 1350 r. w Pomuku ? obecnie Nepomuk. Około 1380 r. przyjął święcenia kapłańskie. Studiował prawo kanoniczne w Pradze i Padwie. Był kanonikiem w katedrze św. Wita, Wacława i Wojciecha na Hradczanach, a potem był kanonikiem kolegiaty św. Idziego w Pradze. Od 1389 r. był wikariuszem generalnym arcybiskupa praskiego Jana z Jenstjena. Niestety arcybiskup był przeciwnikiem króla Wacława IV Luksemburskiego (1361 ? 1419), który prowadził hulaszczy tryb życia. Król nie przebierał w środkach i nie znosząc krytyki, uknuł intrygę w celu pozbycia się dostojników kościoła. W tym celu zaprosił ich na dwór królewski, a następnie uwięził. Wśród nich był także Jan Nepomucen. Potem część dostojników wypuszczono. Pozostał natomiast tylko Jan Nepomucen. Został poddany torturom ? przypalano go ogniem, kłuto ciało, bito i kopano oraz wyrwano część języka. Na koniec Jan Nepomucen został wywleczony na most nad rzeką Wełtawę w Pradze. Było to w nocy 20 marca 1393 roku. Na moście został obciążony kamieniami przymocowanymi do szyi (inna wersja mówi o kamieniu młyńskim) i wrzucony do rzeki. W tym momencie na niebie miało ukazać się pięć gwiazd ? symbol pięciu cnót męczennika.
Inna wersja mówi, że św. Jan Nepomucen był spowiednikiem władcy czeskiego króla Wacława IV Luksemburskiego (1361 ? 1419) i jego żon. Król był dwukrotnie żonaty: I żona Joanna Bawarska (1362 ? 1386), II żona Zofia Bawarska (1376 ? 1425). Oba małżeństwa były bezdzietne. Król podejrzewał swoją drugą żonę Zofię Bawarską o niewierność i próbował wymusić na Janie Nepomucenie przekazanie tajemnicy spowiedzi. Jednak kapłan odmówił i został poddany ciężkim torturom, a następnie obciążony kamieniem młyńskim i zrzucony z mostu do Wełtawy, gdzie zginął w jej nurtach. Kamień miał się urwać, a niezwykła jasność (pięć gwiazd) obudziła mieszkańców Pragi.
Jego ciało złożono w katedrze na Hradczanach. Przed kanonizacją w 1719 r. po otwarciu krypty, okazało się, że ma nienaruszony język.
Jan Nepomucen został beatyfikowany w 1721 r. przez papieża Innocentego XII. Kanonizowany został 19 marca 1729 r. przez papieża Benedykta XIII. Już dużo wcześniej Jan Nepomucen uchodził za nieformalnego patrona Czech. Jego kult rozprzestrzenił nie tylko w Czechach. Jego wspomnienie liturgiczne w kościele rzymsko-katolickim obchodzone jest 21 maja.

Święty Jan Nepomucen został obwołany patronem dobrej spowiedzi i spowiedników, jest patronem chroniącym przed powodziami oraz patronem mostów, przepraw wodnych, życia rodzinnego i dobrej sławy. Według tradycji ludowej jest świętym, który chroni pola i zasiewy nie tylko przed powodzią, ale także suszą. Z tego powodu postać świętego spotyka się także przy skrzyżowaniu dróg, wiejskich kapliczkach, placach publicznych i przy kościołach.

Święty Jan Nepomucen jest przedstawiany zawsze z brodą i wąsami, ubrany w czarną sutannę zapinaną na guziki z nałożoną biała komżą z wykończoną ażurową koronką. Na ramionach narzucona jest peleryna z gronostaja. Przeważnie na głowie ma czarny biret (rozmierecki Nepomuk trzyma biret w prawej ręce) z czterema rogami. Ich ilość zależy od zdobytego stopnia uniwersyteckiego. Św. Jan Nepomucen był doktorem praskiego uniwersytetu. Nad głową jest umieszczona aureola z pięcioma gwiazdami ? symbol męczeństwa, najczęściej trzyma w lewej ręce krucyfiks, na który patrzy. Czasem święty trzyma palmę z krzyżem lub stułą ? oznaka spowiednika. Czasem figury lub rzeźby przedstawiają św. Jana Nepomucena z palcem na ustach ? znak dochowanej tajemnicy spowiedzi.

Jego atrybutami jest klucz, kłódka, krzyż w ręce, palma w ręce, zapieczętowany list, pieczęć, most z którego został zrzucony, woda, zamek i aureola z pięcioma gwiazdami.
Pierwszy pomnik św. Jana Nepomucena powstał na moście Karola w Pradze. Z tego pierwszego pomnika zaczerpnięto wzór dla ikonografii. Czerpali z niego także rzeźbiarze artyści.

Opracował: Piotr Smykała

LITANIA DO ŚW. JANA NEPOMUCENA

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.
Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba Boże - zmiłuj się nad nami.
Synu Odkupicielu świata Boże - zmiłuj się nad nami.
Duchu Święty Boże - zmiłuj się nad nami.
Święta Trójco, Jedyny Boże - zmiłuj się nad nami.

Święta Maryjo, módl się za nami
Święta Boża Rodzicielko,
Święta Panno nad pannami,
Święty Janie, Nepomucenie,
Święty Janie, łzami i prośbami rodziców w starości od Najświętszej Panny wyproszony,
Święty Janie, niebieską światłością przy narodzeniu Twoim uczczony,
Święty Janie, bogobojnych rodziców jedyna pociecho i wesele,
Święty Janie, gorliwy sługo ołtarza Pańskiego,
Święty Janie, męża apostolskiego wzorze,
Święty Janie, jasna pochodnio Kościoła Pańskiego,
Święty Janie, czyste zwierciadło spowiedników,
Święty Janie, jałmużniku szczodrobliwy,
Święty Janie, jeszcze w kolebce Najświętszej Panny oblubieńcze,
Święty Janie, krasomówco najświetniejszy,
Święty Janie, kaznodziejo najżarliwszy,
Święty Janie, pilny pasterzu dusz Krwią Jezusową odkupionych,
Święty Janie, pobudko grzeszników do pokuty,
Święty Janie, prawdziwy wzorze świątobliwości,
Święty Janie, naczynie nie zmazanej piękności,
Święty Janie, duchem prorockim napełniony,
Święty Janie, sekretu Spowiedzi świętej stróżu nie przełamany,
Święty Janie, milczenia Sakramentalnego większy niż życia własnego miłośniku,
Święty Janie, stateczności kapłańskiej diamencie nie skruszony,
Święty Janie, niewinności panieńskiej u złośliwego świata trwały obrońco,
Święty Janie, w niebezpieczeństwach sławy i honoru Opiekunie,
Święty Janie, nowy w cudach Boskich doznań Patronie,
Święty Janie, w dłoniach szlachetnych nieoszacowany klejnocie,
Święty Janie, nasz wielki Patronie,
Święty Janie, nasz możny przyczyńco u Boga.

Bądź nam miłościw - przepuść nam, Panie.
Bądź nam miłościw - wysłuchaj nas, Panie.

Od wszelkiego złego, wybaw nas Panie
Od grzechu każdego,
Od wszelkiego zgorszenia,
Od wszelkiego złego zrozumienia,
Od niesławy świata,
Od śmierci wiecznej,
Od świętokradzkiej spowiedzi,
Od niebezpieczeństwa ciała i duszy,
Od ucisku sumienia,
Od odwlekania pokuty świętej,
Od wszelkiego kłamstwa i fałszu,
Od fałszywych braci i zdradliwych przyjaciół,
Od przewrotnego towarzystwa,
Od wyjawienia sekretów,
Od zaniedbania powinności,
Przez zelżywe na śmierć krzyżową skazanie,
Przez haniebne z łotrami porównanie,
Przez pośmiewisko od faryzeuszów zadane,
Przez gorzką śmierć Twoją,
Przez przyczyny i zasługi świętego Jana Nepomucena,
W dzień sądu Twego.

My, grzeszni, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie
Abyś nas do prawdziwej pokuty przyprowadzić raczył,
Abyś nam grzechów odpuszczenie dać raczył,
Abyś cześć świętego Jana Nepomucena pomnażać raczył,
Abyś przez pamięć wszystkich jego zasług nam łatwe i łaskawe ucho dać raczył.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata - przepuść nam, Panie
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata - wysłuchaj nas, Panie
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata - zmiłuj się nad nami, Panie.

Chryste usłysz nas, Chryste wysłuchaj nas
Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.

Ojcze nasz...
Zdrowaś Maryjo...

Kapłan: Módl się za nami, święty Janie Nepomucenie.
Wierni: Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.
Kapłan: Panie, wysłuchaj modlitwy nasze,
Wierni: A wołanie nasze niech do Ciebie przyjdzie.